Sport

Zdrowe odżywianie sportowców: wskazówki, jak prawidłowo połączyć sport i odżywianie

od Redaktion
na 10.04.2025
Blondynka w stroju sportowym otwierająca jajko i wkładająca je do miski

Sport i odżywianie są ze sobą nierozerwalnie związane. Odpowiednie odżywianie nie tylko pomaga w pełni wykorzystać swój potencjał, ale także szybciej regenerować się i zachować długotrwałe zdrowie. Tutaj dowiesz się, jak optymalnie dostosować swoją dietę do treningów – w prosty i naukowo uzasadniony sposób.

Zapotrzebowanie energetyczne podczas uprawiania sportu: czego naprawdę potrzebuje twoje ciało?

Każdy ruch kosztuje energię – ale ile dokładnie? Twoje indywidualne zapotrzebowanie zależy od różnych czynników: masy ciała, wzrostu, intensywności treningu, czasu trwania i osobistych celów.

Podczas gdy sportowcy wytrzymałościowi stawiają na wysoką podaż węglowodanów, sportowcy siłowi potrzebują przede wszystkim białka do budowy mięśni. Cel: dostarczenie organizmowi dokładnie odpowiedniej ilości energii, bez jego przeciążania. Odpowiednia dieta zapewnia organizmowi wystarczającą ilość energii, bez niepotrzebnego gromadzenia zapasów tłuszczu.

Sport i odżywianie: proste wyjaśnienie w skrócie

Aby organizm mógł funkcjonować wydajnie, potrzebuje zbilansowanej kombinacji makro- i mikroskładników odżywczych:

  • Węglowodany dostarczają szybkiej i długotrwałej energii
  • Białka są budulcem mięśni i regenerują organizm
  • Tłuszcze zapewniają długotrwałą energię i zdrowie komórek
  • Witaminy i minerały wspomagają wiele funkcji organizmu
  • Woda nawadnia organizm i pozwala zachować wydajność

Rola węglowodanów w odżywianiu sportowców: paliwo do osiągania najwyższych wyników

Węglowodany są głównym źródłem energii podczas intensywnych ćwiczeń. Jednak nie wszystkie węglowodany są takie same:

  • Węglowodany złożone (produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe) zapewniają długotrwałą energię.
  • Węglowodany proste (owoce, miód) dają szybki zastrzyk energii przed treningiem.

Zwróć uwagę na odpowiedni moment: przed treningiem węglowodany dostarczają energii, a po treningu pomagają uzupełnić zapasy glikogenu. Ponieważ nasza zdolność magazynowania węglowodanów jest ograniczona, zalecamy, aby zwłaszcza podczas ćwiczeń wytrzymałościowych codziennie włączać do diety pewną ilość węglowodanów.

Rola białek w odżywianiu sportowców: mięśnie kochają białko

Białka są kluczem do wzrostu i regeneracji mięśni. Odgrywają one również ważną rolę dla naszych kości, tkanki łącznej, metabolizmu komórkowego i energetycznego, gospodarki hormonalnej oraz układu odpornościowego. Najlepszym źródłem białka są chude mięso, ryby, jaja, produkty mleczne oraz alternatywy roślinne, takie jak soczewica, fasola lub tofu. Badania pokazują, że już 10 g dodatkowego białka dziennie może przyczynić się do wzrostu masy mięśniowej.

biogena-line
BIOGENA SPORTS - Vegan Protein Sticks 

Wysokiej jakości wegańskie źródło białka dla sportowców – do ukierunkowanego budowania masy mięśniowej podczas treningu

Białko w saszetkach
42,90 €
BIOGENA SPORTS - Vegan Protein Sticks - 21 Sticks

Rola tłuszczów w żywieniu sportowców: więcej niż tylko energia

Tłuszcze są niezbędne dla organizmu – zwłaszcza podczas długotrwałego wysiłku, takiego jak trening wytrzymałościowy. Zasadniczo obowiązują tu jednak te same zalecenia, co dla ogółu społeczeństwa – niezależnie od tego, czy uprawiacie sport, czy nie. Wysokiej jakości produkty spożywcze, takie jak awokado, orzechy, nasiona lub oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia, dostarczają zdrowych tłuszczów i utrzymują stabilny poziom energii. Zwróć szczególną uwagę na spożycie niezbędnych kwasów tłuszczowych, takich jak kwasy omega-3, na przykład poprzez olej lniany lub ryby. Aby zoptymalizować równowagę omega-3, warto również bezpośrednio przyjmować DHA i EPA, ponieważ ich spożycie w pożywieniu jest zazwyczaj zbyt niskie. Należy natomiast unikać tłuszczów trans i produktów wysoko przetworzonych – hamują one metabolizm.

biogena-line
BIOGENA SPORTS - Wegański olej Omega-3
Wysokie dawki kwasów tłuszczowych omega-3 z roślinnego oleju z alg wspomagają funkcje poznawcze i pracę serca - opracowane specjalnie dla sportowców
O produkcie
32,90 €

Rola minerałów i witamin w sporcie: małe pomocniki o wielkim działaniu

Witaminy i minerały utrzymują organizm w równowadze:

  • Magnez: wspomaga pracę mięśni, metabolizm energetyczny, utrzymuje równowagę elektrolitową i maksymalizuje wydolność sportową
  • Żelazo: niezbędne do transportu tlenu i produkcji energii
  • Witamina C: wzmacnia układ odpornościowy i poprawia wchłanianie żelaza
  • Witamina D: wspomaga układ odpornościowy oraz funkcjonowanie kości i mięśni

Zróżnicowana dieta bogata w owoce, warzywa i wysokiej jakości produkty spożywcze zazwyczaj zapewnia wystarczającą ilość mikroelementów. Jednak zwłaszcza podczas uprawiania sportu, w wyniku pocenia się, intensywnych treningów lub ograniczonej diety w fazie odchudzania może wystąpić zwiększone zapotrzebowanie na witaminy i minerały. W tym miejscu do gry wchodzą suplementy fitness i odżywcze. Podczas uprawiania sportu należy szczególnie zwracać uwagę na witaminę D, żelazo, potas i sód.

biogena-line
BIOGENA SPORTS - Magnesium Sport 

Magnez z 7 związków i aktywowana witamina B6

BIOGENA SPORTS - Magnesium Sport
54,90 €
BIOGENA SPORTS - Magnesium Sport  - 120 Kapseln

Nawodnienie podczas uprawiania sportu

Woda jest twoim najlepszym partnerem treningowym – już 2% utrata płynów może obniżyć twoją wydajność. Oto jak zachować bezpieczeństwo:

  • Przed treningiem: 500 ml wody
  • Podczas treningu: co 15–20 minut około 150–250 ml (w zależności od intensywności)
  • Po treningu: pić wystarczającą ilość płynów, aby przywrócić równowagę wodną organizmu

Ponieważ równowaga elektrolitowa jest ważna dla wytrzymałości, ważny jest również skład płynów. Zaleca się wodę mineralną bogatą w magnez lub sód.

Nie zawsze wszystkie składniki odżywcze można pokryć poprzez dietę – w tym przypadku suplementy mogą stanowić sensowne uzupełnienie:

  • Białko w proszku dla budowy mięśni
  • BCAA wspomagające regenerację i zmniejszające uszkodzenia mięśni spowodowane wysiłkiem fizycznym
  • Kreatyna dla większej siły i wydajności
  • Kwasy tłuszczowe omega-3 dla lepszej regeneracji i zmniejszenia stanów zapalnych
  • Magnez dla mięśni, energii oraz metabolizmu białek i glikogenu
  • Potas w połączeniu z wysokiej jakości aminokwasami dla mięśni, metabolizmu energetycznego i wytrzymałości
Kup suplementy diety dla sportowców

Ważne: Suplementy diety nie zastępują zdrowej diety, a jedynie ją uzupełniają!

biogena-line
BIOGENA SPORTS - BCAA 500 

Wysokiej jakości kompleks aminokwasów zawierający trzy aminokwasy rozgałęzione: L-leucynę, L-walinę i L-izoleucynę (BCAA), wspomagający budowę i utrzymanie masy mięśniowej podczas codziennych treningów sportowców.

BCAA 500
43,90 €
BIOGENA SPORTS - BCAA 500 - 120 Kapseln
biogena-line
BIOGENA SPORTS - Essentials 

Optymalna podstawa suplementacji dla sportowców, zawierająca wysokiej jakości witaminy, minerały i pierwiastki śladowe, zapewniająca więcej energii, koncentracji, siły mięśni, wytrzymałości i wydajności

Do produktów Sport Essentials
65,90 €
BIOGENA SPORTS - Essentials - 120 Kapseln
biogena-line
BIOGENA SPORTS - Magnesium Sport 

Magnez z 7 związków i aktywowana witamina B6

Magnez dla sportowców:
54,90 €
BIOGENA SPORTS - Magnesium Sport  - 120 Kapseln

Odżywianie i zapotrzebowanie na składniki odżywcze w sportach siłowych a sportach wytrzymałościowych

Niezależnie od tego, czy wolisz podnosić ciężary, czy pokonywać kolejne kilometry – twoje ciało ma różne potrzeby

  • Trening siłowy: więcej białka i aminokwasów dla budowy mięśni oraz umiarkowana ilość węglowodanów dla energii. Dodatkowo warto przyjmować cynk, który wspomaga podział komórek i utrzymuje prawidłowy poziom testosteronu we krwi
  • Sporty wytrzymałościowe: Wyższe spożycie węglowodanów dla długotrwałej energii i białka dla regeneracji są niezbędne. Ponadto witaminy z grupy B, żelazo, jod i magnez przyczyniają się do prawidłowego metabolizmu energetycznego.

Dostosuj swoją dietę do celów treningowych, aby osiągnąć najlepsze wyniki!

Sport i odżywianie w celu utraty wagi: idealne połączenie

Sam trening nie wystarczy – odpowiednia dieta ma ogromne znaczenie! Aby skutecznie spalać tłuszcz, należy:

  • utrzymywać niewielki deficyt kalorii (spożywać mniej kalorii niż spalamy)
  • jeść produkty bogate w białko, aby uniknąć utraty masy mięśniowej
  • łączyć trening siłowy i wytrzymałościowy, aby zmaksymalizować spalanie tłuszczu
  • stosować zbilansowaną dietę zamiast rygorystycznych diet

Rezultat: tracisz tłuszcz, zachowujesz mięśnie i czujesz się bardziej wysportowany niż kiedykolwiek!

Podsumowanie: zalety zdrowego odżywiania sportowców

Prawidłowe odżywianie ma ogromne znaczenie – zwiększa wydajność, wspomaga regenerację i pozwala zachować zdrowie przez długi czas. Dzięki zbilansowanej kombinacji węglowodanów, białek, tłuszczów, witamin i odpowiedniej ilości płynów możesz przenieść swój trening na wyższy poziom. W zależności od zapotrzebowania na składniki odżywcze i uprawianego sportu, uzupełnienie diety suplementami może być pomocne w osiągnięciu maksymalnych rezultatów.

Podsumowanie: Słuchaj swojego ciała, stawiaj na naturalną żywność i wspomagaj organizm wysokiej jakości składnikami odżywczymi. Dzięki temu nie tylko będziesz w lepszej formie, ale także poczujesz się dobrze!

Źródła:

Bernasconi AA, et al. Effect of Omega-3 Dosage on Cardiovascular Outcomes: An Updated Meta-Analysis and Meta-Regression of Interventional Trials. Mayo Clin Proc. 2021 Feb;96(2):304-313. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32951855/

Dighriri IM, et al. Effects of Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids on Brain Functions: A Systematic Review. Cureus. 2022 Oct 9. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9641984/

Fernández-Lázaro D, et al. Omega-3 Fatty Acid Supplementation on Post-Exercise Inflammation, Muscle Damage, Oxidative Response, and Sports Performance in Physically Healthy Adults-A Systematic Review of Randomized Controlled Trials. Nutrients. 2024 Jun 27;16(13):2044. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38999792/

Jackman SR, et al. Branched-Chain Amino Acid Ingestion Stimulates Muscle Myofibrillar Protein Synthesis following Resistance Exercise in Humans. Front Physiol. 2017 Jun. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28638350/

Kephart WC, et al. Ten weeks of branched-chain amino acid supplementation improves select performance and immunological variables in trained cyclists. Amino Acids. 2016 Mar;48(3):779-789. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26553453/

Kerksick CM, et al. International society of sports nutrition position stand: nutrient timing. J Int Soc Sports Nutr. 2017 Aug 29. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28919842/

Khemtong C, et al. Does Branched-Chain Amino Acids (BCAAs) Supplementation Attenuate Muscle Damage Markers and Soreness after Resistance Exercise in Trained Males? A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients. 2021 May 31;13(6):1880. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34072718/

Kyriakidou Y, et al. Preliminary Investigations Into the Effect of Exercise-Induced Muscle Damage on Systemic Extracellular Vesicle Release in Trained Younger and Older Men. Front Physiol. 2021 Sep 24. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34650440/

Tagawa R, et al. Dose-response relationship between protein intake and muscle mass increase: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Rev. 2020 Nov 4;79(1):66–75. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33300582/

Tarsitano MG, et al. Effects of magnesium supplementation on muscle soreness in different type of physical activities: a systematic review. J Transl Med. 2024 Jul 5;22(1):629. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11227245/

Waldron M, Patterson SD, Tallent J, Jeffries O. The Effects of an Oral Taurine Dose and Supplementation Period on Endurance Exercise Performance in Humans: A Meta-Analysis. Sports Med. 2018 May;48(5):1247-1253. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29546641/

Często zadawane pytania dotyczące odżywiania sportowców:

Prawidłowe odżywianie to czynnik decydujący o sukcesie w sporcie! Dostarcza niezbędnej energii do treningu, wspomaga regenerację i pomaga zachować zdrowie i wydajność na długo. Bez odpowiednich składników odżywczych organizm szybko popada w deficyt, co może prowadzić do wyczerpania, utraty masy mięśniowej lub wydłużenia faz regeneracji. Dzięki zbilansowanej mieszance węglowodanów, białek, zdrowych tłuszczów oraz witamin i minerałów możesz w pełni wykorzystać swój potencjał.

Aby organizm mógł pracować na pełnych obrotach, potrzebuje odpowiednich składników budulcowych

  • Węglowodany – dostarczają szybkiej i długotrwałej energii
  • Białka – niezbędne do budowy i regeneracji mięśni
  • Tłuszcze – zapewniają długotrwałą energię, szczególnie w sportach wytrzymałościowych
  • Magnez i potas – wspomagają pracę mięśni i zapobiegają skurczom
  • Żelazo – niezbędne do transportu tlenu
  • Woda i elektrolity – zapobiegają odwodnieniu i utrzymują wydajność

Idealne śniadanie przed treningiem jest lekkostrawne, dodaje energii i nie obciąża żołądka! Oto kilka idealnych propozycji, które możesz zjeść przed treningiem:

  • Banan z masłem migdałowym – szybki zastrzyk energii, który nie obciąża żołądka
  • Płatki owsiane z jagodami i jogurtem – sycą, dostarczają węglowodanów i białka
  • Pełnoziarnisty chleb z awokado i jajkiem – długotrwała energia dzięki złożonym węglowodanom i zdrowym tłuszczom

Jeśli trenujesz wcześnie rano i nie masz dużego apetytu, wystarczy mały smoothie lub garść orzechów. Ważne: zawsze pij wystarczającą ilość płynów!

Po treningu należy rozpocząć regenerację! Twoje mięśnie potrzebują teraz białka do naprawy i węglowodanów, aby uzupełnić zapasy energii. Dobra kolacja po treningu to:

  • kurczak z komosą ryżową i warzywami – idealne połączenie białka i węglowodanów złożonych
  • łosoś z batatami i brokułami – kwasy tłuszczowe omega-3 wspomagające regenerację
  • Twarożek z orzechami i jagodami – lekki, bogaty w białko i idealny przed snem
  • Sałatka z tofu, ciecierzycą i oliwą z oliwek – białko roślinne i zdrowe tłuszcze dla optymalnej regeneracji

Po treningu obowiązuje zasada: żadnych ciężkich, tłustych potraw – obciążają one trawienie i mogą zaburzać sen!

Oczywiście! Dieta wegańska i sport nie wykluczają się – wręcz przeciwnie, wielu czołowych sportowców stawia na dietę roślinną. Ważne jest tylko, abyś zadbał o odpowiednią podaż białka i pokrył wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Szczególnie cenne są:

  • Roślinne źródła białka: soczewica, fasola, tofu, tempeh, komosa ryżowa, płatki owsiane
  • Zdrowe tłuszcze: orzechy, nasiona, awokado, wysokiej jakości oleje
  • Żelazo i witamina C: rośliny strączkowe + produkty zawierające witaminę C poprawiają wchłanianie żelaza
  • Witamina B12 i omega-3: w tym przypadku warto rozważyć stosowanie odpowiednich suplementów

Przy odpowiednim planowaniu dieta wegańska jest nie tylko możliwa, ale może również przynieść wiele korzyści zdrowotnych. Mamy dla ciebie odpowiednie wegańskie suplementy diety, dzięki którym nie musisz martwić się o pokrycie zapotrzebowania organizmu.

Więcej artykułów
Dobrze zaopatrzona sportsmenka
Jeść przed czy po uprawianiu sportu: Co jest lepsze?
Czy lepiej jeść przed czy po ćwiczeniach? Nie ma ogólnej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ oba sposoby mogą być właściwe. W końcu chodzi również o ilość czasu przed i po. Chodzi również o rodzaj sportu, który uprawiasz i efekt...
Proteiny
Proteiny - wszystko o zapotrzebowaniu, funkcjach i występowaniu
Proteiny - znane również jako białka - są najważniejszym budulcem naszego ciała. To nie przypadek, że termin „białko” pochodzi od greckiego słowa „proteios”, które oznacza „podstawowy, pierwotny”. Białka rzeczywiście...
Sportsmenka dobrze zaopatrzona w Omega 3
Omega 3 w sporcie: naturalny wzmacniacz wydajności dla sportowców
Kwasy omega-3 mogą mieć kluczowe znaczenie dla sportowców, którzy chcą naturalnie zwiększyć swoją wydajność. Niniejszy przewodnik przedstawia korzyści, prawidłowe dawkowanie i optymalny czas przyjmowania kwasów tłuszczowych omega-3...