Zdrowie oczu
Nasze oczy – jak wyglądałby bez nich nasz świat? Nie tylko ubarwiają nasze życie, ale także wiele mówią o świecie, w którym żyjemy. Tym ważniejsze jest, aby stale zwracać uwagę na nasze okna na świat.
Blisko czy daleko, kształty czy kolory – nasze oczy mówią nam więcej niż 1000 słów. Aby zachować ostrość widzenia, nasze narządy wzroku potrzebują wsparcia w postaci pewnych składników odżywczych
Nasze oczy: bardzo złożone narządy zmysłu
Nasze oczy to bardzo złożone, wrażliwe narządy zmysłu, które nieustannie dla nas pracują. W każdej chwili narząd wzroku odbiera bodźce świetlne i barwne, które są przekształcane przez siatkówkę w impulsy elektryczne, a następnie przekazywane nerwem wzrokowym do mózgu w celu przetworzenia. W centrum siatkówki znajduje się „plamka żółta” (macula lutea) i to właśnie tam występuje nasze najostrzejsze widzenie. Obszar ten zawdzięcza swoją nazwę dwóm karotenoidom: luteinie i zeaksantynie, które występują tam w dużym stężeniu i są odpowiedzialne m.in. za żółtawe zabarwienie.
Co jest dobre dla oczu?
Aby zachować ostrość widzenia, musimy zapewnić im ochronę. Jeśli chcesz dobrze zadbać o swoje oczy, chroń je przed wpływem środowiska i intensywnym promieniowaniem UV, zapewniaj im regularne przerwy w pracy i unikaj palenia. To ostatnie może pogarszać dopływ krwi do oka. Z drugiej strony zdrowy styl życia, obejmujący aktywność fizyczną i kolorową dietę bogatą w ważne substancje, sprawia, że nasz układ wzrokowy jest szczęśliwy – ale które składniki odżywcze mają dobry wpływ na oczy?
Ważne składniki odżywcze i witaminy dla oczu
Kto nie zna starego powiedzenia „uczta dla oczu”? Po głębszym zastanowieniu można dojść do wniosku, że powiedzenie to nie mogłoby być bardziej trafne, ponieważ odpowiednie składniki odżywcze są dla naszych oczu czymś wyjątkowym.
Najważniejsze składniki odżywcze dla oczu w skrócie
DHA
Zarówno siatkówka oka, jak i mózg składają się w znacznym stopniu z niezbędnego kwasu tłuszczowego omega-3 DHA. Dlatego DHA jest „ulubionym posiłkiem” dzieci w łonie matki, u których rozwój mózgu i oczu jest wspierany przez dobre zaopatrzenie w ten kwas przez matkę*. Jednak DHA pomaga również dorosłym nie tracić ostrości widzenia – 250 mg dziennie może pomóc w utrzymaniu prawidłowego widzenia.
*Pozytywny efekt występuje przy dziennym spożyciu 200 mg DHA oprócz zalecanego dziennego spożycia kwasów tłuszczowych omega-3 dla dorosłych (tj. 250 mg DHA i EPA).
Witamina A
Witamina A („witamina na wzrok”) jest podstawowym składnikiem budulcowym naszej purpury wzrokowej (rodopsyny). Ponadto ta rozpuszczalna w tłuszczach witamina przyczynia się do utrzymania prawidłowego widzenia. U osób stosujących dietę wszystkożerną organizm czerpie niezbędną witaminę A przede wszystkim z produktów pochodzenia zwierzęcego (takich jak wątroba, mięso czy ryby). Z kolei w diecie wegetariańskiej lub wegańskiej intensywnie zielone i żółtopomarańczowe warzywa i owoce dostarczają prekursorów witaminy A (karotenoidów prowitaminy A), które nasz organizm może z różną skutecznością przekształcić w witaminę A.
Mit marchewki?
Jest wiele powiedzeń, które towarzyszą nam od dzieciństwa. Niektóre z nich można dziś obalić naukowo, z kolei inne zawierają przynajmniej ziarno prawdy. Jednym z nich jest rada babci, aby jeść marchewkę na wzrok. To warzywo korzeniowe jest bogate w beta-karoten. Beta-karoten nie tylko nadaje marchewce jej jaskrawopomarańczowy kolor, ale także może być przekształcony przez nasz organizm w witaminę A – a ta z kolei pomaga utrzymać prawidłowe widzenie.
Przeciwutleniacze
Promieniowanie UV, dym papierosowy i inne czynniki prowadzą do gromadzenia się w naszych oczach agresywnych związków tlenu (wolnych rodników), które są stale neutralizowane przez nasz organizm. Aby utrzymać zdrową równowagę i chronić oczy przed stresem, nasz organizm ma do dyspozycji cały zespół „wymiataczy” rodników (antyoksydantów). Do tych substancji ochronnych należą dwa pierwiastki śladowe: selen i cynk, a także witaminy C i E. Wszystkie cztery pomagają chronić komórki przed stresem oksydacyjnym.
Co przyciąga wzrok
Czy wiesz, że...
...ludzka tęczówka jest tak samo niepowtarzalna jak odcisk palca?
...mruganie jest najszybszym ruchem, jaki jesteśmy w stanie wykonać?
...nasze oczy paradoksalnie nabierają wody, gdy są bardzo suche?
...osoby z utrzymującym się ponurym nastrojem gorzej postrzegają kontrasty?
...nie można kichać z otwartymi oczami?
...nasze źrenice rozszerzają się o 45%, gdy ktoś wydaje nam się atrakcyjny?
Na jakie składniki suplementów diety należy zwracać uwagę, aby zachować zdrowe oczy?
Odpowiednio dobrane suplementy diety mogą pomóc nam w dostarczeniu do naszych „okien na świat” odpowiednich dawek kluczowych składników odżywczych. Podczas gdy DHA, witamina A i cynk wspierają utrzymanie prawidłowego widzenia, pierwiastki śladowe: cynk i selen, a także witaminy C i E mogą pomóc w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. W firmie Biogena składniki te są łączone z wysokiej jakości ekstraktami roślinnymi, takimi jak ekstrakt z borówki, aceroli, miłorzębu japońskiego i nasion winogron.
Jednak nie tylko wybrane składniki odżywcze stanowią o skuteczności preparatu na wzrok. Decydują o niej również doświadczenie, intuicja i wiedza naukowa, które są niezbędne do jego rozwoju. Dobór odpowiednich surowców, składników i dawek preparatu na wzrok jest sztuką.
Co stresuje nasze oczy?
Szukanie kluczy, surfowanie po Internecie, wpatrywanie się w dal – nasze oczy są zawsze w gotowości. Istnieją jednak czynniki stresogenne, które sprawiają, że zaczynają się one czerwienić.
Czynniki stresogenne dla naszych oczu:
- Wpływ środowiska: słońce, ozon, smog, pył, ciepło, zimno
Klimatyzatory, wentylatory, przeciągi, wiatr
Wielogodzinna praca przed monitorem (także: telewizor, tablet, telefon komórkowy)
Dym papierosowy
Soczewki kontaktowe
Kosmetyki
Brak snu
Siedem wskazówek, jak dbać o oczy
Nasz narząd wzroku jeszcze nigdy nie był tak obciążony jak dziś. Wielogodzinna praca przed ekranem, wpatrywanie się w tablety, smartfony i tym podobne urządzenia powoduje, że zbyt rzadko mrugamy, a wzrok zbyt rzadko wędruje w dal. Czynniki środowiskowe, takie jak promieniowanie UV, zanieczyszczenie powietrza czy pyłki roślin, również odciskają swoje piętno na naszych oczach. Dlatego tym ważniejsze jest, aby dostarczać odpowiednie składniki odżywcze i dbać o wzrok.
1. Wyrób w sobie nawyk mrugania
Wielogodzinna praca przed monitorem nie pozostaje bez wpływu na nasze oczy. Skupione spojrzenie zmniejsza częstotliwość mrugania – nasze oczy są nawilżane mniejszą ilością filmu łzowego. Tym ważniejsze w codziennej pracy biurowej jest regularne zamykanie powiek lub celowe mruganie 10 razy z rzędu.
2. Daj odpocząć oczom, patrząc w dal
W dniach wzmożonego korzystania z urządzeń cyfrowych celowe spoglądanie w dal może pomóc w zmniejszeniu zmęczenia oczu. Prostą metodą jest zasada 20-20-20: zaleca się skupianie się na obiekcie znajdującym się w odległości co najmniej 6 metrów przez 20 sekund co 20 minut.
3. Sport na świeżym powietrzu
Jak każdy inny mięsień, mięśnie oczu wymagają ćwiczeń. Przebywanie na świeżym powietrzu zapewnia oczom optymalny trening, dzięki naprzemiennemu patrzeniu na obiekty znajdujące się blisko i daleko oraz skupianiu się wzroku i postrzeganiu peryferyjnemu.
4. Unikaj przeciągów!
Nasze oczy uwielbiają świeże powietrze, ale nie przeciągi. Dlatego najlepiej jest unikać bezpośrednich przeciągów przez otwarte okna, wentylatory i klimatyzatory w samochodach, samolotach i pomieszczeniach zamkniętych.
5. Zadbaj o odpowiedni klimat w pomieszczeniu
Nasze oczy czują się najlepiej w temperaturze pokojowej od 20 do 24 stopni i przy wilgotności względnej od 40 do 70%. Niestety, wiele pomieszczeń jest zbyt suchych i przegrzanych, zwłaszcza w zimnych porach roku. Nawilżacze powietrza, miski z wodą i rośliny zielone mogą zapewnić lepszy klimat w pomieszczeniu, gdy włączone jest ogrzewanie.
6. Chroń wzrok przed słońcem
Nie ma życia bez słońca. To źródło energii ma jednak także swoje minusy. Promieniowanie słoneczne UV może uszkodzić nie tylko naszą skórę, ale także oczy. Dlatego tym ważniejsza jest ochrona oczu – zwłaszcza w słoneczne dni – za pomocą okularów przeciwsłonecznych zapewniających 100% ochronę przed promieniowaniem UV.
7. Zadbaj o zdrowy wypoczynek
Podczas snu nie tylko nasze ciało ładuje baterie na nowy dzień. Nasze oczy również chętnie korzystają z tej zdrowej przerwy. Wreszcie nie muszą pracować – mięśnie się rozluźniają, a nasz wzrok odzyskuje sprawność.
Podsumowanie
Widzenie (nie) jest cudem, który można uznać za coś oczywistego. Zapewnij swoim oczom ćwiczenia, świadome przerwy i odpowiednie składniki odżywcze, aby móc cieszyć się pięknymi chwilami przez długi czas.
Literatura od autora.
